ΓΙΩΡΓΗΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, ΥΠΗΡΞΕΣ;

Γιώργης Μανουσάκης, Τα ποιήματα 1967-2007, τόμος Α’ : Οι δημοσιευμένες συλλογές, εκδόσεις Κίχλη, Αθήνα 2021, ISBN: 978-618-5461-23-2.

 

ΥΠΗΡΞΕΣ;

Ὑπῆρξες ἄραγε;

Ἤ σ’ ἔπλασε ἡ λαχτάρα μου

καὶ σ’ ἔστησε

στὸ βάθρο τοῦ ἰδανικοῦ;

Γι’ αὐτὸ ἔμεινες ἔτσι

ἀπόμακρη καὶ ἄπιαστη;

(1959)

 

[Από την ποιητική συλλογή Μονόλογοι (1967)]

Γιώργης Μανουσάκης, Τα ποιήματα 1967-2007, τόμος Α’ : Οι δημοσιευμένες συλλογές, εκδόσεις Κίχλη, Αθήνα 2021, σελ. 34.

 

Η διπλή ματαίωση και η υπέρβαση της

Μιχάλης Μακρόπουλος, Το δέντρο του Ιούδα, εκδόσεις Κίχλη, Αθήνα 2014, ISBN: 978-618-5004-26-2.

Ο Μιχάλης Μακρόπουλος με λόγο λιτό και ανεπιτήδευτο αναφέρεται στο εξαιρετικό βιβλίο του Το δέντρο του Ιούδα (εκδόσεις Κίχλη, Αθήνα 2014) στο δράμα της διπλής ματαίωσης αλλά και στην υπέρβαση της.

Η πρώτη ματαίωση που υφίσταται ο Ηλίας, ο ήρωας της νουβέλας, είναι η απώλεια της εργασίας και της οικογένειας του. Ανέστιος, κενός και μόνος αποφασίζει να γυρίσει πίσω στον γενέθλιο τόπο του, το Δελβινάκι Πωγωνίου. Εκεί θα έρθει αντιμέτωπος με την υφέρπουσα καχυποψία των συγχωριανών του, γεγονός εν πολλοίς αναμενόμενο σε κλειστές κοινωνίες, αλλά θα βρει στήριξη στο πρόσωπο του αδελφικού του φίλου, του Κώστα, που είναι αστυνομικός.

Στο χωριό ο Ηλίας θα επιλέξει τη μοναξιά και τις βόλτες στα βουνά: «Η μοναξιά του είχε επιβληθεί, μα παρ’ όλα αυτά την προτιμούσε» (σελ. 17).

Ο Ηλίας βιώνει ένα έντονο υπαρξιακό αδιέξοδο. Είναι χωρίς δουλειά, χωρίς οικογένεια, χωρίς ζωή, αλλά με άπειρο χρόνο στη διάθεσή του: «Δεν είχε ούτε δουλειά ούτε λεφτά. Είχε μόνο χρόνο. Ο χρόνος ήταν η δουλειά και τα λεφτά του. Τον άφηνε να κυλά και πληρωνόταν με ακόμα πιο πολύ χρόνο» (σελ. 103).

Μέσα σε αυτό το απόλυτο κενό, η εξιχνίαση της στυγερής δολοφονίας μιας νεαρής γυναίκας, που συνέβη έξω από το χωριό, του γίνεται έμμονη ιδέα και λειτουργεί οιονεί ως deus ex machina για αυτόν. Η αποκάλυψη της ψυχρής αλήθειας θα είναι η δεύτερη ματαίωση του. Η τελική απόφαση που θα πάρει ο Ηλίας συνιστά ουσιαστικά την ζείδωρη υπέρβαση των δύο ματαιώσεων.

Ο Μιχάλης Μακρόπουλος με το Δέντρο του Ιούδα μας παραδίδει μια νουβέλα με υποβλητική ατμόσφαιρα, έντονους συμβολισμούς και λιτή, χωρίς περιττές φιοριτούρες, αφήγηση.

Ηράκλειο, Πάσχα 2023

Γ.Μ.Βαρδαβάς

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Υπνοβάτες

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Έσχατη υπόσχεση: Ποιήματα 1958-2010, εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ, Θεσσαλονίκη 2016, ISBN 978-960-86532-2-1.

ΥΠΝΟΒΑΤΕΣ

Κόβουν τον ομφάλιο λώρο

Σ’ αφήνουν αναπότρεπτα στο ρεύμα του ποταμού

Στο αίμα και τα σκουπίδια

 

Χάσματα ορύγματα της σκέψης

Οράματα αιμάτινης φαντασίας

Με την πέτρα της ευθύνης δεμένοι

Υπνοβάτες σε παλιά όνειρα

Χρήστες εθισμένοι της ιστορίας

 

Ανεπίστρεπτα ανακυκλώνουμε το μέλλον.

 

[Από την ποιητική συλλογή Ονείρων κοινοκτημοσύνη (2002)]

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Έσχατη υπόσχεση: Ποιήματα 1958-2010, εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ, Θεσσαλονίκη 2016, σελ. 215.