Dietrich Bonhoeffer(1906-1945)

Dietrich Bonhoeffer (1906-1945).         Φωτό από εδώ.

Απόσπασμα από την ομιλία του Σταύρου Ζουμπουλάκη με τίτλο: «Η κηρυγματική θεωρία καί πράξη του Ντήτριχ Μπονχαίφερ» στο πλαίσιο της ημερίδας που οργάνωσε ο ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ με θέμα «Άς συζητήσουμε επιτέλους για το κήρυγμα» (Αθήνα, 1 Οκτωβρίου 2011). Ολόκληρη η ομιλία περιλαμβάνεται στα πρακτικά της ημερίδας, εκδ. Άρτος Ζωής, Αθήνα 2012, σελ. 112-151.

[ Σε αγκύλες οι αντίστοιχες σελίδες του βιβλίου].
b179616

[σελ. 112] (…) Ὁ Μπονχαῖφφερ ἦταν μόλις 27 ἐτῶν τή στιγμή τῆς ἀνόδου τοῦ Χίτλερ στήν ἐξουσία, καί ἦταν 39 ὅταν τόν κρέμασαν οἱ ναζί στό στρατόπεδο Φλόσσενμπουργκ, στίς 4 Ἀπριλίου, εἴκοσι μέρες πρίν τήν αὐτοκτονία τοῦ Χίτλερ (30.4.1945) καί ἕνα μήνα πρίν ἀπό τήν ἐπίσημη παράδοση της Γερμανίας(8/9.5.1945). Ζεῖ [σελ.113] δηλαδή τό μεγαλύτερο μέρος τῆς ἐνήλικης ζωῆς του καί γράφει τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ πλούσιου ἔργου του ὑπό τό ναζιστικό καθεστώς. Καί τά δύο, ἡ μικρή ζωή καί τό μεγάλο ἔργο, εἶναι ἀξεχώριστα συνδεδεμένα μέ τή μοίρα τοῦ χριστιανισμοῦ στή ναζιστική Γερμανία.

Ὁ Μπονχαῖφφερ ἀνήκει, ὡς γνωστόν, μολονότι νεαρός καί ἄγνωστος ἀκόμη, στούς πρωτεργάτες τῆς ὁμάδας ἐκείνης παστόρων καί θεολόγων τῶν προτεσταντικῶν Ἐκκλησιῶν- ἀνάμεσα τους ἀναστήματα ὅπως ὁ Μάρτιν Νιμέλλερ καί ὁ Κάρλ Μπάρτ- πού θά δώσουν ἐξαρχῆς τή μάχη κατά τοῦ κινήματος τῶν Γερμανῶν Χριστιανῶν (Deutsche Christen) καί μιᾶς κρατικῆς Ἐκκλησίας ὑποταγμένης στό Ράιχ, καί τήν ἰδεολογία του. Κεντρικό ἀφετηριακό σημεῖο αὐτοῦ τοῦ ἀγώνα θά ἀποτελέσει ἡ περίφημη «ἄρια παράγραφος» («Arierparagraph»), ἡ τρίτη δηλαδή παράγραφος τοῦ νόμου γιά τήν ἀνασυγκρότηση τῶν δημοσίων λειτουργημάτων (Gesetz zur Wiederherstellung des Berufsbeamtentums, 7.4.1933) δυνάμει τῆς ὁποίας άπαγορευόταν ἡ ἄσκηση ὁποιουδήποτε ἐκκλησιαστικοῦ λειτουργήματος σέ χριστιανούς ἑβραϊκῆς καταγωγῆς. Ἡ παράγραφος αὐτή θά γίνει οὐσιαστικά δεκτή ἀπό τή Γενική Σύνοδο τῆς Παλαιᾶς Πρωσίας, ἡ ὁποία ἔμεινε [σελ.114] στήν ἱστορία ὡς Φαιά Σύνοδος, στίς 5-6 Σεπτεμβρίου 1933. Ὁ Μπονχαῖφφερ θά πρωτοστατήσει κατά τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου, καί μέσα ἀπό τήν ἀντίδραση αὐτή θά διαμορφωθεῖ ταχύτατα ἡ ὁμάδα πού θά ἀποτελέσει τόν πυρήνα γιά τή συγκρότηση τῆς  Beckennende Kirche, τῆς Ὁμολογούσας Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία θά ἀντισταθεῖ, μέ κάθε τρόπο καί κάθε κόστος, στήν ἀκύρωση τοῦ χριστιανισμοῦ ἀπό τό Γ’ Ράιχ. Ὁ Μπονχαῖφφερ θά ἐκφράσει τήν πιό ριζοσπαστική καί ἀσυμβίβαστη τάση τῆς Ὁμολογούσας Ἐκκλησίας. (…)

(…)

Τό τελευταῖο κήρυγμα

[σελ.148] Τήν Κυριακή 8 Ἀπριλίου 1945, στό στρατόπεδο συγκεντρώσεως τοῦ Φλόσσενμπουργκ, ἕνας κρατούμενος ζητάει ἀπό τόν Μπονχαῖφφερ νά τελέσει την Κυριακή λατρεία. Ὁ Μπονχαῖφφερ ἀρχικά διστάζει, γιατί ἡ πλειονότητα τῶν κρατουμένων ἦταν καθολικοί καί ἕνας ἄθρησκος. Ἐκεῖνοι ἐπιμένουν  καί, ὅταν καί αὐτός ὁ ἄθρησκος ἀγνωστικιστής προσχωρεῖ στό αἴτημα τῶν ὑπολοίπων, ὁ Μπονχαῖφφερ δέχεται. (…) Οἱ συγκρατούμενοι του τόν ἀκοῦνε συγκλονισμένοι, ἐνῶ ἀπό τά διπλανά κελιά ἄλλοι κρατούμενοι τοῦ ζητοῦν τί ἴδιο. Δέν θά μάθουμε ποτέ τί ἀκριβῶς εἶπε ὁ Μπονχαῖφφερ σέ ἐκεῖνο τό συγκλονιστικότερο κήρυγμα τῆς ζωῆς του. Σέ λίγο δυό ὑπάλληλοι μπαίνουν στο κελί καί τοῦ φωνάζουν: «Κρατούμενε Μπονχαῖφφερ ἔλα μαζί μας». Ὅλοι [σελ. 149] ἤξεραν τί σήμαινε αὐτή ἡ φράση. Καί ὁ Μπονχαῖφφερ ἤξερε. Πῆρε παράμερα τόν Παίυν Μπέστ (Payne Best), ἔναν Ἄγγλο κρατούμενο καί, ὅπως διηγήθηκε ἀργότερα ὁ ἴδιος τοῦ εἶπε: «Ἦρθε τό τέλος- γιά μένα ἡ ἀρχή τῆς ζωῆς».(…) Τήν ἄλλη μέρα, 9 Ἀπριλίου 1945, τόν κρέμασαν. (…)

***

Στ. Ζουμπουλάκης, «Η κηρυγματική θεωρία καί πράξη του Ντήτριχ Μπονχαίφερ», στο: Στ. Ζουμπουλάκης (επιμ.), Ας συζητήσουμε επιτέλους για το κήρυγμα, πρακτικά ημερίδας, εκδόσεις ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ, Αθήνα 2012, σελ. 112-114,148-149 (αποσπάσματα).

Δείτε και:

http://www.dbonhoeffer.org